Szkoła Podstawowa im. H. Sienkiewicza w Łysych

Historia szkoły w Łysych rozpoczyna się w roku 1871. W tym czasie w budynku gminnym była wydzielona jedna izba, w której mieściła się szkoła. Nauczanie odbywało się w języku rosyjskim. Do szkoły uczęszczało zaledwie kilkoro uczniów i pracował tylko jeden nauczyciel - pan Szelikowski. Stan ten utrzymywał się przez wiele lat, zmieniali się tylko nauczyciele.

Gdy wybuchła I wojna światowa, pracę szkoły przerwano na dwa lata. W 1916 r. została ona na nowo otwarta w tym samym budynku i w takich samych warunkach. Językiem, w którym wykładano przedmioty, był język niemiecki.

W 1918 r. rozpoczęła pracę szkoła polska, początkowo jako dwuklasowa, a później czteroklasowa z siedmioletnim okresem nauczania. W związku ze wzrostem liczby mieszkańców Łysych, zwiększyła się ilość dzieci, toteż trzeba było wygospodarować dodatkowe sale lekcyjne i zajęcia zaczęły odbywać się w budynkach prywatnych.

W marcu 1922 r. we wsi Łyse pożar strawił 2/3 budynków, łącznie z tym, w którym mieściły się klasy szkolne. Padła wówczas propozycja, aby szkołę i siedzibę władz gminy przenieść do pobliskich Lipnik. Mieszkańcy Łysych w krótkim czasie zmobilizowali się, pragnąc utrzymać szkołę i utworzono ją przy obecnej ulicy Poległych, gdzie mieściła się w pięciu prywatnych domach, u rodzin: Lisków, Zalewskich, Puławskich i Kurów.

W 1927 r. Publiczna Szkoła Powszechna w Łysych stała się placówką z pełnym siedmioletnim cyklem nauczania, jedyną taką na terenie gminy Łyse. Pod kierownictwem pana Nasiadko pracowało w niej ośmioro nauczycieli.  W roku 1936r. zapadła decyzja o budowie szkoły. Zawarto umowę z cieślą Grabowskim, który zobowiązał się zbudować drewnianą szkołę. Miało się w niej znajdować tyle pomieszczeń, aby odpowiadało to potrzebom społeczności w Łysych. Na przełomie lat 1938/1939 powstała szkoła dobrze zaopatrzona w pomoce naukowe, do której uczęszczało 300 dzieci i pracowało pięcioro nauczycieli. Szkołę zaliczono do szkół III stopnia. Kierownikiem placówki został pan Marian Nocko.  Niestety, nie trwało to długo, bo już  z dniem 1 września 1939r., po wybuchu II wojny światowej, szkoła w Łysych, zaledwie po roku funkcjonowania, przerwała pracę na okres okupacji. Zaginęła wówczas cała jej dokumentacja. W budynku początkowo stacjonowało  niemieckie wojsko, a po jego odejściu na wschód, miała tu siedzibę niemiecka administracja i szkoła dla dzieci Niemców i folksdojczów. Po wyzwoleniu, 5 lutego 1945 r. mieszkanka Łysych, pani Natalia Surówko, wznowiła pracę szkoły. Okupacja przyczyniła się do tego, że  przyszli do niej uczniowie w wieku od 7 do 15 lat i starsi. Zgłosiło się wtedy 242 uczniów, z których do klasy I zapisano 198 osób, do kl. II – 26, a do kl. III - 18. Wyższych klas nie powołano. Do końca roku szkolnego większa część uczniów klasy pierwszej została promowana do klasy drugiej, toteż na początku roku szkolnego 1945/1946 w kl. I było 96 uczniów. Z ogólnej liczby 220 uczniów, którzy zgłosili się do szkoły 1 września 1945 r., tylko 23 uczyło się w klasach, na które wskazywał ich wiek.

Ważnym momentem po przerwie wojennej w 1947 r. było wznowienie pełnej szkoły podstawowej. Od tego roku miała ona pięcioosobową kadrę. Nauczyciele uczyli wówczas wszystkich przedmiotów. Zajęcia odbywały się w sześciu salach lekcyjnych, które często były przepełnione – w jednej klasie uczyło się czasem 40 – 50 uczniów. Nauka kończyła się późnym wieczorem, a wieś nie była zelektryfikowana. Kierownik szkoły i nauczyciele starali się stworzyć jak najlepsze warunki do pracy. Gromadzili sprzęt i pomoce naukowe, jednak budynek był niewystarczający do prawidłowego funkcjonowania szkoły. W październiku 1960 r. mieszkańcy wsi powołali Komitet Budowy Szkoły. Przewodniczącym został pan Klemens Sroka – mistrz kominiarski. Do komitetu budowy weszli również nauczyciele: Władysław Karaszewski, Czesław Zajk, Józef Zawalich. 1 września 1967 r. nauka rozpoczęła się w nowym budynku, który okazał się zbyt mały, dlatego też zajęcia lekcyjne odbywały się nadal także w starej, drewnianej szkole. W tym samym roku placówka przyjęła imię Henryka Sienkiewicza.

W 1973 r. powstał hymn szkoły, którego słowa napisał pan Zdzisław Frydrych, a muzykę skomponował pan Roman Zalewski. Kilkanaście lat później, 14 listopada 1987 r., dzięki staraniom ówczesnej pani dyrektor Krystyny  Bałdygi, odbyło się uroczyste wręczenie Sztandaru Szkole Podstawowej im. Henryka Sienkiewicza. Od 1993 r. uczniowie brali udział w Ogólnopolskich Zlotach Szkół Sienkiewiczowskich.

2 stycznia 1997 r. w budynku starej szkoły, liczącej prawie 60 lat, wybuchł pożar. Sześć sal  lekcyjnych uległo zniszczeniu. Budynek nadawał się tylko do rozbiórki. Koniecznością stało się wynajęcie trzech  pomieszczeń dla klas drugich i trzecich w siedzibie Urzędu Gminy w Łysych. Pozostałe klasy uczyły się w siedmiu salach lekcyjnych oraz świetlicy szkolnej w tak zwanej „nowej szkole”. Zajęcia rozpoczynały się o godz. 8.00, a kończyły o 18.00. W tym czasie do szkoły w Łysych dowożono także uczniów z kilku okolicznych miejscowości.

Już w pierwszych godzinach po pożarze zrodził się pomysł powołania zespołu, który zająłby się jak najszybszą rozbudową pozostałego, murowanego budynku szkoły. Na zebraniu rodziców,  zorganizowanym 23 stycznia 1997 r., powołano Społeczny Komitet Rozbudowy Szkoły. W jego skład weszli: Grzegorz Fabiszewski – dyrektor szkoły,  Wiesław Kowalikowski, Wanda Chrostowska, Wincenty Siwik, Władysław Kaczmarczyk, Andrzej Marchewka, Czesław Drężek, Jerzy Łachacz, Jolanta Puławska. Jednym z ustaleń była decyzja o pozyskiwaniu funduszy na nową inwestycję. Oprócz zdobywania środków finansowych przez kwestowanie wśród mieszkańców, skierowano pisma  do władz oświatowych i administracyjnych: Ministra Edukacji Narodowej, Wojewody Ostrołęckiego, Kuratora Oświaty w Ostrołęce, Związku Gmin Kurpiowskich, Zarządu Rady Gminy w Łysych.

W 1997 roku w szkole rozpoczął działalność zespół „Łysozianie”, kultywujący tradycje kurpiowskie.

W 1999 r. przeprowadzona została reforma szkolnictwa. Ośmioklasową Szkołę Podstawową  przekształcono w Zespół Szkół Publicznych im. Henryka Sienkiewicza w Łysych,  skład którego stanowiła szkoła podstawowa i gimnazjum.

Wiosną 2000 r. ruszyła rozbudowa budynku szkoły, która zakończyła się dwa lata później. Dnia 4 października 2002 r., podczas uroczystego otwarcia nowej części szkoły - wydzielonej dla gimnazjum, pan Grzegorz Fabiszewski -  dyrektor szkoły wspomniał, że uczniom jest również bardzo potrzebna sala gimnastyczna. Dzięki podjętej wówczas inicjatywie, od 2006 r. szkoła dysponowała w pełni wyposażonym kompleksem służącym do sportu i rekreacji, dziewiętnastoma salami lekcyjnymi, dwiema pracowniami komputerowymi, gabinetem pedagoga, gabinetem pielęgniarki, biblioteką z kącikiem komputerowo-czytelniczym, świetlicą ze stołówką i zapleczem kuchennym, pomieszczeniem dla kadry, dwiema szatniami.

16 listopada 2007 r. odbyło się uroczyste wręczenie Sztandaru Zespołowi Szkół Publicznych im. Henryka Sienkiewicza w Łysych.

W 2011 r. powstał  plac zabaw w ramach programu rządowego „Radosna Szkoła” oraz kompleks sportowy „Moje boisko - Orlik 2012”. W tym samym czasie zmodernizowano poddasze szkoły, dzięki czemu uzyskano  cztery sale lekcyjne. We wrześniu 2012r. do Zespołu Szkół Publicznych w Łysych zostały włączone oddziały przedszkolne.

Uchwałą Rady Gminy Łyse z 24 kwietnia 2015 r. Zespół Szkół Publicznych im. Henryka Sienkiewicza został podzielony na dwie odrębne jednostki – Szkołę Podstawową im. Henryka Sienkiewicza oraz Publiczne Gimnazjum. Dyrektorem szkoły podstawowej został pan Jan Drężek, a dyrektorem gimnazjum pan Mariusz Bacławski. W budynku szkoły wydzielono pomieszczenia dla Samorządowego Przedszkola.

19 maja 2017 r. Szkoła Podstawowa im. Henryka Sienkiewicza w Łysych otrzymała medal honorowy „Pro Masovia” od Marszałka Województwa Mazowieckiego za całokształt działalności publicznej i realizację zadań przyczyniających się do kulturalnego i społecznego rozwoju Mazowsza.

W szkole działa zespół folklorystyczny pod nazwą „Łysoziańskie Nuty”, który bierze udział w różnych uroczystościach szkolnych i lokalnych.

W 2019 r., w wyniku reformy oświaty, nastąpiło zamknięcie gimnazjum. Powstała ośmioklasowa szkoła podstawowa. W zreformowanej szkole po raz pierwszy uczniowie pisali egzamin ósmoklasisty z języka polskiego, matematyki i języka angielskiego.

Z dniem 1 września 2019 r. funkcję dyrektora szkoły zaczęła pełnić pani Marzena Pliszka, a jej zastępcą została pani Agata Siwak.

W 2019 roku wdrożono i zaczęto korzystać z dziennika elektronicznego Librus, który stał się głównym kanałem komunikacji pomiędzy rodzicami i szkołą.

W związku z wybuchem pandemii  koronawirusa COVID-19  od 4 marca 2020 r. do 21 lutego 2022 r.  zajęcia były prowadzone w formie stacjonarnej, zdalnej bądź hybrydowej, z zachowaniem reżimu sanitarnego. Podstawowymi narzędziami informacyjno - komunikacyjnymi wykorzystywanymi przez nauczycieli do realizacji zajęć były: dziennik elektroniczny Librus, platforma Microsoft Teams, poczta służbowa,  telefon.

W latach 2019-2024 dokonano wielu zmian w szkole. Powstały sale do zajęć rewalidacyjnych, salka wyciszająca dla dzieci z autyzmem, gabinet pielęgniarki szkolnej, nowa szatnia. Ponownie zaczęła funkcjonować stołówka szkolna. Przeniesiono sekretariat szkoły oraz pokój nauczycielski wyposażając go w aneks kuchenny. Doposażono szkołę w nowe środki edukacyjne: tablice interaktywne z programu „Aktywna Tablica”, pomoce dydaktyczne zakupione w ramach programu „Laboratoria Przyszłości” (m.in. drukarka 3D, gogle VR), pomoce do pracy z uczniami o specjalnych potrzebach edukacyjnych. Dzięki programom rządowym szkoła została przyłączona do systemu informatycznego szybkiego, bezpłatnego i bezpiecznego Internetu Ogólnopolskiej Sieci Edukacyjnej. Ponadto wzbogaciła się o sprzęt Wirtualnego Laboratorium Chemicznego "Empiriusz”. Szkolna biblioteka zyskała nowości wydawnicze w ramach programu „Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021-2025”. Szkoła brała również aktywny  udział w przedsięwzięciu Ministra Edukacji i Nauki pod nazwą "Poznaj Polskę". W ramach tego projektu  uczniowie uczestniczyli w wycieczkach ukazujących piękno kultury i historii Polski. Zmieniło się otoczenie szkoły. Powstało nowe ogrodzenie, nowe schody przy budynku. Zadbano również o estetykę otoczenia przyrodniczego szkoły. Posadzono drzewa, uporządkowano ogród, stworzono kącik rekreacyjny, zakupiono ławki i donice na kwiaty. Wewnątrz budynku szkoły powstała przestrzeń przyjazna i bezpieczna dla uczniów. Pojawiły się kwiaty doniczkowe, malowidła i gazetki na ścianach, ławki tapicerowane oraz kąciki wypoczynkowe dla uczniów.

Dzięki staraniom dyrektora szkoły odnowiono sztandar szkoły oraz opracowano identyfikację wizualną - logo Szkoły Podstawowej im. Henryka Sienkiewicza w Łysych, które wykorzystywane jest w pismach oficjalnych, w promocji, kreacji wizerunkowej oraz komunikacji marketingowej szkoły.

Od 2021 r. zaczęto przyznawać absolwentom statuetkę „Primus Inter Pares”,  która jest najwyższym wyróżnieniem ucznia, który uzyskał najwyższą średnią ocen w nauce i wzorowe zachowanie w klasach IV - VIII.

Rok szkolny 2021/2022 był rokiem jubileuszowym szkoły. Dnia 9 czerwca 2022 r. w ramach obchodów Dnia Patrona celebrowano dwie ważne rocznice 55-lecie nadania Szkole Podstawowej w Łysych imienia wielkiego Polaka i pisarza, laureata Nagrody Nobla - Henryka Sienkiewicza oraz 35-lecie wręczenia  sztandaru szkole.

W wyniku inwazji Rosji na Ukrainę w lutym 2022 roku do szkoły zostały przyjęte dzieci ukraińskie. Objęte one zostały opieką i nauczaniem na warunkach dotyczących obywateli polskich.

Na przestrzeni lat w naszej  szkole zmieniało się niemal wszystko: dyrektorzy, nauczyciele, pracownicy niepedagogiczni, uczniowie, budynki szkolne, otoczenie, metody i formy pracy, formy egzaminów, dokumenty - bo taki był wymóg czasu. Niezmienny pozostał jednak kierunek szkoły w procesie dydaktycznym, wychowawczym i opiekuńczym. Podstawowym priorytetem szkoły było i jest dbanie o jej rozwój we wszystkich obszarach działania. Z roku na rok zwiększała się liczba uczniów uczęszczających do szkoły, przybywał nauczycieli, którzy systematycznie podnosili swoje kwalifikacje. Placówka aktualnie liczy 429 uczniów, 46 nauczycieli oraz 14 pracowników obsługi i administracji.

Obecnie szkoła w Łysych to nowoczesny obiekt edukacyjny z bogatą ofertą zajęć dodatkowych i nowoczesnymi metodami nauczania. Nasi uczniowie rozwijają tu swoje zainteresowania naukowe, artystyczne, sportowe, lingwistyczne biorąc udział w wielu konkursach na szczeblu gminnym, powiatowym i wojewódzkim, nierzadko zdobywając w nich tytuły laureatów i finalistów. Uczestniczą
w licznych projektach, programach i akcjach. Nasza szkoła jest przyjazna wszystkim uczniom. W jej murów wychodzą wspaniali ludzie, wartościowi obywatele potrafiący odnaleźć się w każdej sytuacji życiowej.

Szkoła Podstawowa im. Henryka Sienkiewicza w Łysych jest ważnym ośrodkiem kultury i edukacji w regionie i cieszy się dużym uznaniem wśród rodziców oraz uczniów.

/zespół redakcyjny szkoły/