Niedługo będziemy obchodzić kolejną rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja 1791 roku, ustawy
regulującej ustrój prawny Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Powszechnie przyjmuje się,
że Konstytucja 3 maja była pierwszą w Europie i drugą na świecie (po konstytucji amerykańskiej
z 1787 r.) nowoczesną, spisaną konstytucją.
Konstytucja 3 maja została ustawą rządową przyjętą tego dnia przez Sejm Czteroletni i podpisana
przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Okazja nadarzyła się właśnie 3 maja, wówczas
wielu przeciwników konstytucji nie powróciło jeszcze z wielkanocnego wypoczynku.
Autorami byli król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki i Hugo Kołłątaj.
Została zaprojektowana w celu zlikwidowania obecnych od dawna wad opartego na wolnej elekcji
i demokracji szlacheckiej systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Konstytucja
zmieniła ustrój państwa na monarchię dziedziczną, ograniczyła znacząco demokrację szlachecką,
odbierając prawo głosu i decyzji w sprawach państwa szlachcie nieposiadającej ziemi,
wprowadziła częściowe zrównanie praw osobistych mieszczan i szlachty oraz stawiała chłopów
pod ochroną państwa, w ten sposób łagodząc nadużycia pańszczyzny. Konstytucja formalnie
zniosła liberum veto.
Zdaniem dwóch współautorów Ignacego Potockiego i Hugona Kołłątaja była „ostatnią wolą
i testamentem gasnącej Ojczyzny”.
Zapraszam Was do wysłuchania audycji radiowej oraz wstąpienia na stronę Muzeum Historii
Polski, które pomogą Wam wzbogacić swoją wiedzę na temat tychże wydarzeń.
/ecz/